Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku w świetle nowelizacji przepisów (28
kwiecień 2023 r.).
Świadectwo charakterystyki energetycznej, nazywane niekiedy certyfikatem/paszportem/
świadectwem energetycznym, jest dokumentem przedstawiającym wielkość zapotrzebowania
na energię dla użytkowanego budynku bądź części budynku. Powstałe przy tym potrzeby
energetyczne obejmują m.in. energię na cele: systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji,
przygotowania ciepłej wody użytkowej, oświetlenia. Świadectwa charakterystyki
energetycznej sporządzane są przez osoby uprawnione, z wykorzystaniem systemu
teleinformatycznego. Opracowanie, z użyciem zalecanej metodologii, opiera się m.in.
na parametrach techniczno-użytkowych budynku czy szeregu wskaźników rocznego
zapotrzebowania na energię.
Opracowujący świadectwo wybiera jedną spośród dwóch metod: obliczeniową lub
zużyciową. Metoda obliczeniowa dotyczy standardowego sposobu użytkowania budynku. Metoda
zużyciowa dotyczy natomiast faktycznego sposobu użytkowania budynku (faktycznie zużytej
energii).Charakterystykę energetyczną można definiować jako zbiór danych oraz wskaźników
energetycznych, dotyczących budynku lub jego części, wyznaczających zapotrzebowanie
całkowite na energię, która jest niezbędna do użytkowania ich zgodnie z przeznaczeniem.
W Polsce od lat obowiązują charakterystyki energetyczne. Obowiązek sporządzania świadectw
charakterystyki energetycznej wszedł w życie 1 stycznia 2009 r. i dotyczy budynków
zbudowanych po tej dacie (ustawa Prawo budowlane). Natomiast zasady sporządzania i
przekazywania świadectw charakterystyki energetycznej budynków zostały określone w
ustawie z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków. W październiku
2022 r. powstała ustawa o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz
ustawy – Prawo budowlane, która wejdzie w życie dnia 28.04.2023 r. Ustawa, obok
nowopowstałych budynków, dotyczyć będzie również tych zbudowanych przed 2009 r.
Nowelizacja stosuje rozporządzenia i wdraża dyrektywy europejskie. W obecnych czasach istotny
jest rozwój budownictwa efektywnego energetycznie. Ważne jest też podnoszenie społecznej
świadomości, co do realnej możliwości oszczędzania energii oraz prognozowanie rocznego
zapotrzebowania na energię dla danego budynku, lokalu, itp. są to elementy towarzyszące
obowiązkowemu posiadaniu świadectwa charakterystyki energetycznej budynku (jego części),
wynikające z prawa europejskiego.
Kiedy należy sporządzić świadectwo charakterystyki energetycznej?
W przypadku sprzedaży lub wynajmu budynku bądź części budynku, sporządzenie świadectwa
charakterystyki energetycznej jest obowiązkowe. Sytuacja, w której dany budynek, lokal
mieszkalny, wykorzystywany jest dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, nie wymaga
sporządzania i posiadania świadectwa energetycznego. Taka nieruchomość nie powinna być
jednak wystawiona na sprzedaż lub wynajem. Zapewnienie sporządzenia świadectwa
charakterystyki energetycznej dla budynku lub części budynku:
1. zbywanego na podstawie umowy sprzedaży,
2. zbywanego na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do
lokalu,
3. wynajmowanego, leży po stronie i zlecane jest przez właściciela bądź zarządcy budynku
(części), albo osoby, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, czy
spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. W przypadku inwestora, przygotowanie
świadectwa charakterystyki zlecane jest przed złożeniem zawiadomienia o zakończeniu budowy
obiektu budowlanego bądź wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.
Formy i przekazywanie świadectw charakterystyki energetycznej.
Sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej (przez osobę uprawnioną), w
wyniku nowelizacji, dostarczane jest zlecającemu zasadniczo w dwóch formach:
1. papierowej (z podpisem osobistym uprawnionego, dokumentowi nadawany jest też
numer w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków),
2. elektronicznej (z kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo
podpisem osobistym osoby uprawnionej).
W przypadku sprzedaży – świadectwo charakterystyki energetycznej przekazywane jest
przy sporządzeniu aktu notarialnego umowy zbycia prawa własności lub spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu. W przypadku umowy najmu – kopia świadectwa charakterystyki
energetycznej, przekazana w formie papierowej, ew. wydruk świadectwa charakterystyki
energetycznej, które przekazano w postaci elektronicznej. Sporządzone świadectwo energetyczne
przekazywane jest odpowiednio nabywcy lub najemcy, osoby te nie mogą zrzec się prawa do
otrzymania świadectwa.
Świadectwo charakterystyki trzeba zamieścić w widocznym miejscu w przypadku
budynków:
1. o powierzchni użytkowej powyżej 250 m2 (miejsca obsługiwania interesantów –
budynki organów wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, organów administracji
publicznej),
2. o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2 (miejsca, gdzie świadczone są usługi
dla ludności).
Z obowiązku sporządzania świadectw zwolnieni są inwestorzy/właściciele:
1. obiektów zabytkowych, chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami,
2. używanych jako miejsca kultu religijnego oraz do działalności o takim charakterze,
3. budynków gospodarczych, przemysłowych (jeśli brak instalacji pobierających energię)
wyłączając wbudowane instalacje oświetleniowe,
4. budynków mieszkalnych, z przeznaczeniem do użytkowania w ciągu roku nie dłuższym
niż 4 miesiące,
5. wolnostojących domów o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 70 m2 zabudowy, z
przeznaczeniem do własnych celów,
6. niektórych gospodarstw rolnych.
Ważność świadectwa charakterystyki energetycznej.
Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat od dnia jego
sporządzenia. Jeżeli w budynku zostały przeprowadzone prace budowlano-instalacyjne i zmieniła
się tym samym charakterystyka energetyczna budynku lub jego części, to świadectwo
energetyczne traci ważność wcześniej (przed upływem 10 lat). Wspomniane prace obejmować
mogą np. wymianę stolarki okienno-drzwiowej, docieplenie elewacji budynku, wymiana źródła
ciepła).Ogłoszenia dotyczące sprzedaży lub najmu budynków, ze sporządzonym świadectwem
charakterystyki energetycznej w przypadku sprzedaży, wynajmu budynku, lokalu mieszkalnego, w
ogłoszeniu lub reklamie należy podać wskaźniki: rocznego zapotrzebowania na energię użytkową,
energię końcową i nieodnawialną energię pierwotną, udział odnawialnych źródeł energii w rocznym
zapotrzebowaniu na energię końcową oraz jednostkową wielkość emisji CO2, wyznaczone
zgodnie z przepisami.